κατακόμβες
φιλοξένησα μια κοπέλα απ' τη Φινλανδία για κάποιες μέρες, οπότε όλη η εβδομάδα ήταν αφιερωμένη στα σουβλάκια, τον φραπέ κ την γρικ χοσπιτάλιτη γενικότερα. δεν ήθελε τραβήγματα σε μουσεία, μόνο στον Λευκό Πύργο κ τον Άγιο Δημήτριο
ήταν γύρω στις δέκα το βράδυ όταν αποφασίσαμε να πάμε, έστω να τον δούμε απ' έξω. ανέλπιστα είδαμε φως. πρώτα γυρίσαμε όλη την πάνω αίθουσα του ναού, της έκανε εντύπωση το ότι δε μπορούσε να μπει στο ιερό επειδή είναι γυναίκα, το ότι υπάρχει ένα "πτώμα" μέσα στην εκκλησία, κ μάλιστα ακριβώς δίπλα παγκάρι
πήγαμε να κατέβουμε στις κατακόμβες. στην πόρτα έγραφε πως η είσοδος επιτρέπεται σε τουρίστες μόνο μέχρι τις οχτώμιση αν δεν κάνω λάθος, μα κατεβήκαμε τα σκαλιά. από κάτω ακουγόταν ψαλμωδίες, την προειδοποίησα πως θα μας διώξουν όταν μας δουν
μπήκαμε στον κυρίως χώρο κ αυτό που αντίκρησα δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ. διάσπαρτοι στους διαδρόμους, κάπου 50 άνθρωποι σε πλήρη έκσταση. μια ηλικιωμένη με λυμένα μαλλιά κάτασπρα, ένας άνδρας με το πρόσωπο προς τον τοίχο, κάποιος να κλαίει χωρίς να βάζει τα χέρια στα μάτια να κρυφτεί. σε ένα μικρό "κιόσκι" ιερείς έψελναν. διασχίσαμε τους διαδρόμους προσπαθώντας να βρούμε ένα μέρος λιγότερο φορτισμένο, φύγαμε με τις αισθήσεις μας τεταμένες
δεν ήξερα ότι υπάρχει ακόμα αυτή η μυσταγωγική ατμόσφαιρα σε ορθόδοξα τελετουργικά, ούτε πως υπάρχουν άτομα που να δίνονται τόσο απόλυτα στο θεό τους. ήταν πολύ δυνατό.
πέρασα πολύ ωραία σαν παιδί, πίστευα στον Χριστό, όπως όλα τα παιδάκια. ίσως κάπως πιο δογματικά. θυμάμαι μια φορά που παίζαμε με χώματα κ πέρασε ένας παπάς, όλα τα παιδιά έρτεξαν να του φιλήσουν το χέρι, εκτός από 'μένα, για να μην τον λερώσω. κ στην εκκλησία φιλούσα την άκρη της κορνίζας, γιατί δεν ήμουν άξιος να φιλήσω τον άγιο
προς τα 13 μου μ' έπιασε η άρνηση που πιάνει όλους τους έφηβους, μόνο που ήταν πάλι πιο έντονη σε 'μένα. όταν μας πήγαιναν στην εκκλησία με το σχολείο, σχεδίαζα το κάψιμο της, τα "έβλεπα" όλα με λεπτομέρειες. κ σκεφτόμουν επίτηδες προστυχιές για να "μολύνω" τον χώρο. το πάσχα πριν καταπιώ την κοινωνία, έβριζα μέσα μου αισχρά, κ κρυφά σκόρπιζα στο δρόμο το αντίδωρο. ήταν η χειρότερη περίοδος της ζωής μου
δεν είχε περάσει μεγάλο διάστημα από τότε που άρχισα να αισθάνομαι καλά με τον εαυτό μου. θυμάμαι δυο-τρία τυχαία σκηνικά που κάπου στη δευτέρα λυκείου με οδήγησαν στο να αρχίσω να πιστεύω πάλι. όχι στον χριστιανισμό, σε μια ανώτερη δύναμη που νοιάζεται. ότι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι δηλαδή, μόνο που εγώ κ πάλι έπεσα με τα μούτρα. μιλούσα στο θεό συνέχεια. προσευχόμουν για οτιδήποτε. ευχαριστούσα για τα πάντα, για κάθε καλό που μου χάριζε. όχι δυνατά, εσωτερικό ήταν όλο. κ έπειτα η πιο δραματική στιγμή της ζωής μου, απ' όπου ξεκίνησα να αναζητώ απαντήσεις. κ να τις βρίσκω σιγά-σιγά. πιστεύω.
καθένας έχει τις κατακόμβες του κ τις κρύβει καλά. κάποιος ζει εκεί μέσα, είτε μια θολή ανώτερη Δύναμη, είτε κάτι πιο συγκεκριμένο. ίσως η Ανθρώπινη δύναμη. ή η δύναμη της συντροφιάς που σου προσφέρει ένα κουκλάκι χωμένο στην τσάντα σου*.
έχουμε ανάγκη να πιστεύουμε; είναι κάτι που σου το εμφυτεύει η κοινωνία ανοιχτά ή υπογείως, αμέσως μόλις γεννηθείς; γιατί πίστεψε ο πρώτος θρήσκος; είναι μέσα μας; θυμάται η ψυχή μας; νόμιζα πως τα είχα λύσει, μέχρι που είδα τα μάτια εκείνων των ανθρώπων.
* με διαβάζεις ακόμα; πρέπει να βγεις από 'κει μέσα. πάρε το χρόνο σου μα ανέβαινε. άσε Το να ηρεμήσει, βγες έξω κ ΔΕΣ
Αναρτήσεις
14 καροτάκια:
Με πήγες κάπως πίσω, σε ένα κείμενο που πριν από πολλά χρόνια, έβαλε σε κάποια τάξη τις αρνήσεις μου και τις δικές μου σκέψεις για το θέμα:
[...]
The foundation of irreligious criticism is: Man makes religion, religion does not make man. Religion is, indeed, the self-consciousness and self-esteem of man who has either not yet won through to himself, or has already lost himself again. But man is no abstract being squatting outside the world. Man is the world of man – state, society. This state and this society produce religion, which is an inverted consciousness of the world, because they are an inverted world. Religion is the general theory of this world, its encyclopaedic compendium, its logic in popular form, its spiritual point d’honneur, its enthusiasm, its moral sanction, its solemn complement, and its universal basis of consolation and justification. It is the fantastic realization of the human essence since the human essence has not acquired any true reality. The struggle against religion is, therefore, indirectly the struggle against that world whose spiritual aroma is religion.
Religious suffering is, at one and the same time, the expression of real suffering and a protest against real suffering. Religion is the sigh of the oppressed creature, the heart of a heartless world, and the soul of soulless conditions. It is the opium of the people.
The abolition of religion as the illusory happiness of the people is the demand for their real happiness. To call on them to give up their illusions about their condition is to call on them to give up a condition that requires illusions. The criticism of religion is, therefore, in embryo, the criticism of that vale of tears of which religion is the halo. The foundation of irreligious criticism is: Man makes religion, religion does not make man. Religion is, indeed, the self-consciousness and self-esteem of man who has either not yet won through to himself, or has already lost himself again. But man is no abstract being squatting outside the world. Man is the world of man – state, society. This state and this society produce religion, which is an inverted consciousness of the world, because they are an inverted world. Religion is the general theory of this world, its encyclopaedic compendium, its logic in popular form, its spiritual point d’honneur, its enthusiasm, its moral sanction, its solemn complement, and its universal basis of consolation and justification. It is the fantastic realization of the human essence since the human essence has not acquired any true reality. The struggle against religion is, therefore, indirectly the struggle against that world whose spiritual aroma is religion.
Religious suffering is, at one and the same time, the expression of real suffering and a protest against real suffering. Religion is the sigh of the oppressed creature, the heart of a heartless world, and the soul of soulless conditions. It is the opium of the people.
The abolition of religion as the illusory happiness of the people is the demand for their real happiness. To call on them to give up their illusions about their condition is to call on them to give up a condition that requires illusions. The criticism of religion is, therefore, in embryo, the criticism of that vale of tears of which religion is the halo. [...]
Ολόκληρο το κείμενο: Critique of Hegel’s Philosophy of Right του Karl Marx.
Η παρακολούθηση ακραίων θρησκευτικών εκφράσεων είναι ένα θέαμα που όντως μπορεί να συγκινήσει ωστόσο δεν ξέρω κατά πόσο τέτοιες εκδηλώσεις, τις προκαλεί η πίστη ή κάποια ανάγκη για εκτός των ορίων συμπεριφοράς.
Δύσκολα θέματα! Μήπως να πιάναμε πάλι μια μεταμεσονύχτια κουβέντα; :)
ω ναι, έχει να πέσει πολύ δελφίνι! :-ΡΡΡ
η θρησκεία είναι κάτι πολύ προσωπικό για τον καθένα. είχα ακούσει κάποτε ότι όσοι άνθρωποι υπάρχουν στη γη υπάρχουν και τόσες θρησκείες και νομίζω ότι δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα. ειδικά αν σκεφτείς ότι και ο ποιο πιστός διαλέγει τι να πιστεψει στη θρησκεια του.
νομίζω όλοι με το ένα ή τον άλλο τρόπο περάσαμε ή περνούμε φάσεις αμφισβήτησης και είναι καλό και υγιές γιατί είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση.
Α, νόμιζα πως σε κείνη τη μεταμεσονύχτια κουβέντα το είχαμε αποτελειώσει το θέμα αλλά να που επανέρχεται!
Δεν είναι πως δεν πιστεύω σε κάτι ανώτερο (που δεν πιστεύω), απλά δεν πιστεύω στην ανάγκη της πίστης σε κάτι ανώτερο.
Αναγνωρίζω πως μπορεί να έχει αξία για κάποιους ανθρώπους, αλλά έχω σταματήσει εδώ και καιρό να θεωρώ το θέμα "ταμπού". Με ενοχλεί που για όλα τα θέματα λέμε τα απίστευτα μεταξύ μας οι άνθρωποι, αλλά μόλις φτάσει το θέμα της πίστης και της θρησκείας, λέμε "εεε, προσωπικό αυτό, δεν το αγγίζω".
Όσο υπερβολικός και αν είναι, ο Dawkins λέει πολλά πράγματα που πραγματικά θα άξιζε κανείς να διαβάσει (και κούνελε, δεν έχεις μπει στο ring μου) στο Περί Θεού Αυταπάτη.
Και κάτι τελευταίο: Αυτό με τους σπαραγμούς και τα ακραία θρησκευτικά φαινόμενα είναι, στα δικά μου μάτια, ναρκωτικό...
δωροθέα, διάβασε το "ο πόλεμος των θεών¨(american gods) του neil gayman, θα με θυμηθείς!
zlatko το θέμα είναι προσωπικό, επειδή δε μπορείς να πείσεις κάποιον πως αυτό που πιστεύει δεν υπάρχει, ούτε βέβαια μπορεί κι αυτός να σου αποδείξει το αντίθετο. κ δε μπαίνω σε φιλοσοφικά rings, θέλω να τα διαβάζω με την ησυχία μου, κ όποτε θέλω!
Διαφωνώ και το ξέρεις. Το ότι δε μπορώ να τον πείσω, δεν σημαίνει πως πρέπει να το αντιμετωπίζω σαν ταμπού. (σκέψου αυτό, σε αντιδιαστολή με αυτούς που βγάζουμε σχιζοφρενείς επειδή πιστεύουν πως βλέπουν κάποιον πεθαμένο δίπλα τους. σκέψου πως αντιμετωπίζουμε τους μεν και τους δε.)
Δυστυχώς, δεν είναι υποκειμενικό πως η θρησκεία κάνει υπερβολικά περισσότερο κακό παρά καλό στους ανθρώπους. Φτιαχτό, δείγμα της κομπλεξικής ανθρώπινης φύσης που ποτέ δε θα παραδεχτεί πως πιθανότατα δεν είναι "παιδί" κανενός, είναι μόνος του σ' αυτό τον κόσμο και κανένας δεν τον "αγαπάει".
Θα πρέπει να μάθουμε πια, μιας και η ανθρωπότητα έχει κάνει βήματα μπροστά, πως όλα τα παραπάνω είναι απολύτως ok...
God is...
Όταν ακούω ή διαβάζω αυτά που είπαν ο Μάρξ και ο Ένγκελς δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω.
Από την άλλη όμως αναρωτιέμαι τόσες χιλιάδες χρόνια φιλοσόφων πιο πριν και ιδίως οι Έλληνες φιλόσοφοι που ήταν από τα πλέον ελεύθερα σκεπτόμενα μυαλά ήταν λάθος στο θέμα ύπαρξης του θεού;; Μάλιστα οι ίδιοι, κατά την θεολογική τους αναζήτηση - λίγο πριν καταστραφεί η θρησκεία τους από τους χριστιανούς - είχαν φτάσει στον μονοθεϊσμό: "Είς δαίμων" έφτασαν να πουν. Είχαν μάλιστα και πάμπολες αφορμές για να δουν πόσο κακό κάνει η θρησκεία στον άνθρωπο και την κοινωνία και τα καυτηρίαζαν, δεν ήταν πρώτος ο Μάρξ. Δεν είπαν όμως ποτέ "Ουδείς δαίμων". Γιατί όμως;
ζλάτκο γιατί η θρησκεία κάνει κακό στον άνθρωπο?
πανκ τι βλακεία τραγούδι μπλιχ!
πες τα ρε λαγωνικέ! συμφωνώ 1000%.
Wow, θες πραγματικά να το κάνω αυτό μέσα από ένα comment; Καταρχάς η πρώτη μου εντύπωση είναι "πλάκα μου κάνεις;" και κατά δεύτερον, δικαιούμαι να απαντήσω έτσι κι έτσι! :-)
Εγώ δεν θα πιάσω πάλι τη θεοφιλοσοφική κουβέντα, πιστεύω σε κάτι δικό μου και ξέρετε σε τι όσοι με ενδιαφέρει να το ξέρετε.
Απλά θα πω - μια και ο κούνελος ανέφερε Gaiman - τι λέει στο Sandman. Οι Θεοί γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν στα όνειρα. Και εγώ, προσωπικά, είμαι ονειρευτής...
...
Σιωπή. Η γλώσσα που δε γνωρίζει διαλέκτους. Η γλώσσα με την οποία συνεννοούνται όλοι όσοι κρύβονται στις μυστικές γωνιές της ψυχής τους.
Ευχαριστώ που "βλέπεις"...
Μακάρι να δουν όσοι "είναι κουρασμένοι να ουρλιάζουν χωρίς φωνή..." (Ουγκαρέττι)
Ναι στην Καζαντζακική πίστη...
"Πιστεύω στην καρδιά του ανθρώπου, το χωματένιο αλώνι, όπου μέρα και νύχτα παλεύει ο ακρίτας με το θάνατο.
(...)
Μακάριοι όσοι ακούν και χύνονται να σε λυτρώσουν, Κύριε, και λέν:
ΕΓΩ ΚΑΙ ΣΥ ΜΟΝΑΧΑ ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ
Μακάριοι όσοι σε λύτρωσαν, σμίγουν μαζί σου, Κύριε, και λέν:
ΕΓΩ ΚΑΙ ΣΥ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΑ
και Τρισμακάριστοι όσοι κρατούν και δε λυγούν, απάνω στους ώμους τους, το Μέγα, Εξαίσιο, Αποτρόπαιο Μυστικό:
ΚΑΙ ΤΟ ΕΝΑ ΤΟΥΤΟ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ.
κι εγώ πιστεύω σε μια ανώτερη δύναμη, σε κάτι, πες το ενέργεια απλά, πες το θεούς, πες το ό,τι θες, που υπάρχει πέρα και πάνω από εμάς. ΔΕΝ πιστεύω στην οργανωμένη θρησκεία, δεν πιστεύω στην εκκλησία.
Θα έλεγα ότι η θρησκεία κάνει κακό αλλά η πνευματικότητα όχι (και με πνευματικότητα εννοώ το να επικοινωνείς με το θείο με το δικό σου τρόπο κι όχι με το να πρέπει να ανάψεις λαμπάδες σε μια εκκλησία κτλ). Θεωρώ μάλιστα ότι άνθρωπος χωρίς πνευματικότητα είναι μισός άνθρωπος. Άνω θρώσκω δεν έλεγαν οι αρχαιοι;
τα σχόλια σ' αυτό το ποστ είναι τρελά γαμάτα, κ δεν το περίμενα. είχα στο μυαλό μου οτί δε θα αγγίξει κανένα, κ βασικά έλεγα πως κανείς δεν θα το διαβάσει ολόκληρο. το αφήνω έτσι γιατί δεν έχω διάθεση για θεολογική κουβέντα αυτή τη στιγμή, κ είναι μαλακία να απαντήσω κάτι του τύπου "πόσο δίκιο έχεις κτλ". ευχαριστώ ρε, για το χρόνο κ τη φαιά ουσία
Δημοσίευση σχολίου